WINTER editie
- Voorwoord
- Blue Zones
- Smakelijk eten...of toch niet?
- Een Bijzonder Mens, tussen culturen
- Witte dâ
- Attent
- Gedicht
|
|
Nieuws en achtergronden van Thuiswaken en Hospice Wijchen
Website
www.hospicewijchen.nl
Redactie
redactie@hospicewijchen.nl
|
|
|
|
|
|
Voorwoord
De dag dat ik dit schrijf is 7 december, dag van de vrijwilliger. Een dag om even bij stil te staan. Wat is een vrijwilliger eigenlijk?
Volgens de Van Dale: “Iemand die zich uit eigen beweging meldt voor iets”.
Volgens ons: “Iemand met een hart van goud die zich belangeloos inzet voor de medemens”.
Dat is nou echt onbetaalbaar. Daarom hier een woord van dank voor al onze vrijwilligers, maar ook voor alle vrijwilligers overal. De wereld is een stuk mooier door zoveel belangeloze inzet.
Het is echt mooi wat mensen voor elkaar doen. Soms vergeten we dat, als we luisteren naar het nieuws. Daar lijkt alleen het slechte in de mens zichtbaar. Maar gelukkig weten wij beter, wij zien dat elke dag. Lees in deze editie het enthousiasme van de vrijwillige kookgroep in ons hospice. Lekker eten geeft vreugde aan mensen. Ik wens u met uw dierbaren voor de komende feestdagen, lekker gezond eten en fijn samenzijn. En juist ook als tijden moeilijk zijn, wens ik u de warmte en het goede van de medemensen om u heen. Kijk om u heen of er iemand is die uw warmte kan gebruiken. In deze editie een verhaal van hoe moeilijk het leven soms kan zijn en wat liefde daarin kan doen.
Het goede van de mensen zien wij ook in de attente giften die ons bereiken. Een anonieme schenking van een kerstattentie voor onze vrijwilligers. Wat een groot hart, dank! En de donaties, stemmen bij de rabobank clubactie, collectes bij een uitvaart: wij zijn er echt heel blij mee omdat het maakt dat Hospice en Thuiswaken Wijchen er kan zijn voor de medemens. Van een dochter van een van onze gasten kregen wij de volgende dankwoorden: "Haar tijd in het hospice was voor ons moeder als de vakantie die ze nooit heeft gehad. Ze vond het net een hotel. En ook wij allemaal zijn heel fijn opgevangen en hebben het gezellig gehad".
Deze mooie woorden nemen wij mee naar het nieuwe jaar. Ons goede voornemen is: er als Hospice en Thuiswaken Wijchen te zijn voor de medemens in de laatste fase van het leven. Met onze kamers in het hospice en zeker ook meer bij mensen thuis. Heeft u ook goede voornemens? Lees de bijdrage van Harrie over de blue zones. Misschien treft u daarin iets wat u energie en goede hoop geeft voor het nieuwe jaar.
Wij wensen u fijne feestdagen, veel warmte van en aan medemensen en het goede voor 2023.
Tjitske Huender
Directeur |
Blue Zones
Iemand tipte mij: “je schreef over goed oud worden, dan moet je ook eens kijken op www.wijchengezond.nl”. Tja, waarom van ver halen als het om de hoek beschikbaar is? Ik moet zeggen, ik kan het iedereen aanbevelen. Twee aspecten komen daar vooral naar voren: het begrip ‘positieve gezondheid’ en de lessen die te leren zijn uit vijf gebieden op de wereld waar veel mensen heel oud worden en misschien wel het belangrijkste, tot op hoge leeftijd gezond blijven. De zogenaamde ‘blue zones’. De Amerikaan Dan Buettner deed er onderzoek naar en concludeerde dat het niet kwam door de plek waar ze woonden of uitstekende medische zorg, maar door hun levensstijl. Deze ‘blue zones’ zijn verspreid over de hele wereld, met grote verschillen in cultuur en toch heeft ieders levensstijl negen gezamenlijke kenmerken. Hier komen ze:
Beweeg dagelijks veel, maar niet extreem. Ze leven in een omgeving die aanzet tot bewegen, Ze werken in de tuin. Boodschappen doen en kinderen naar school brengen gaat te voet. Er zijn daar geen liften, wel trappen. Er zijn geen sportscholen en topsport, daar doen ze niet aan.
Ze hebben altijd een doel in hun leven. Dat zorgt er voor dat ze ’s avonds tevreden terugkijken op de afgelopen dag. Dat doel vinden ze fijn. Anderen hebben er profijt van, het wordt gewaardeerd. Pensionering of stoppen met werk vindt men niet nodig. Men gaat wel wat rustiger aan doen.
Ze werken veel en stress komt er ook voor. Ze hebben manieren gevonden om stress opzij te zetten. Heel simpel: rustmomenten door de dag waarop je helemaal niets doet. Een dutje, sommigen bidden anderen mediteren. Dus ontspan en kom tot rust.
Ze eten met mate. Niemand zegt na de maaltijd ‘ik zit vol’. Ze eten tot de maag 80% gevuld is. Ze beginnen met een uitgebreid ontbijt, een niet al te grote lunch en na het werk een licht diner. Snacks tussendoor zijn geen gewoonte en diëten heeft niemand nodig.
En wat eten ze dan? Hoofdzakelijk plantaardig. Vele soorten peulvruchten, noten, groene groenten en fruit. Vlees komt weinig op tafel. Één keer per week een stukje van 100 gram. Meestal is dat varkensvlees. Ze vinden de oorsprong van het voedsel, de bereiding, het waarderen van de maaltijd, de atmosfeer aan tafel belangrijke zaken. Een deel van hun levensstijl. Het gebeurt zorgvuldig. Vaak als een soort ritueel.
Men drinkt er één á twee glazen rode wijn bij de maaltijd. Het zou helpen de antioxidanten van de groente te absorberen. En het werkt ontspannend. Erik Scherder zal dit wel niet waarderen. En misschien heeft hij wel gelijk want een van de blue-zones is Loma Linda in California en wordt bewoond door Zevende Dag Adventisten die geheelonthouder zijn.
Bijna zonder uitzondering behoort men er tot een geloofsgemeenschap en neemt wekelijks deel aan een dienst. Welk geloof dat is schijnt er niet toe te doen. Kerkgangers blijken minder risico’s te nemen, vinden er sociale netwerken, het zet hen aan tot goede daden en ze leren er belangrijke levenslessen.
Gezin en familie komen op de eerste plaats. Ze zijn trouw aan hun partner en geven tijd en liefde aan hun kinderen. Ouder wordende ouders wonen dichtbij, of in huis. Dit voorkomt, net als deelnemen aan een geloofsgemeenschap, dat men eenzaam wordt.
Men leeft in een sociale omgeving die goede gewoontes stimuleert. Slechte gewoontes die zorgen voor overgewicht, roken, te veel alcohol of een negatieve levenshouding komen er nauwelijks voor. Vooral de sociale inbedding met goede familiebanden en vrienden voor het leven, voorkomen dit gedrag.
Dit leven staat wel ver weg van onze moderne zeer productieve maatschappij met ‘targets’, spitsuren, kwaliteitsuurtjes en pizzakoeriers. Ouderen die opgroeiden in een dorp zullen nog enkele aspecten herkennen, zoals het vele lopen, werken in de tuin, de kerkgang en het rustiger tempo. En al staat ons leven nu ver weg van het beschreven ideaal, we beseffen best dat er manieren moeten zijn om, als we dat willen, in onze levensstijl deze elementen op te nemen, Want we willen bijna allemaal graag oud worden maar we zijn wel bang voor de beperkingen, kwetsbaarheid en afhankelijkheid die de laatste jaren vaak kenmerken. Het ideaal: lang leven en een korte kwetsbare laatste periode is mogelijk, zo laten de bewoners van de blue zones ons zien. En zoals de praktijk bij Thuiswaken en Hospice laat zien, kijken mensen die zo aan hun laatste fase beginnen, vaak in alle rust terug op hun leven en aanvaarden in kalmte het naderende einde, Het was goed zo.
Om dit ideaal te bereiken komt het in het begin genoemde begrip ‘positieve gezondheid’ om de hoek kijken. Een nieuwe definitie van gezondheid met een landelijke initiatief dat als doel heeft om van heel Nederland een blue zone te maken! Daar wil ik meer van weten… En dat bewaren we voor de lente-uitgave.
De bestudeerde blue zones zijn: Sardinië in Italie, Okinawa Japan, Loma Linda in California, Nicoya in Costa Rica en het Griekse eiland Ikaria. Op het internet is er veel informatie te vinden als u blue zones intikt. En wilt u alles weten: Dan Buettner heeft er ook een boek over geschreven.
Harrie |
Smakelijk eten.....of toch niet?
Voor de kookvrijwilligers die werkzaam zijn binnen de palliatieve, terminale zorg (VPTZ) werd vanuit VPTZ Nederland een kookworkshop georganiseerd op vrijdag 30 september j.l.
Deze bijeenkomst werd verzorgd door Eric-Jan de Smaakman.
Wij: Tine, Gerry, Ria en Franka hebben hieraan deelgenomen. We waren met 12 dames die verspreid kwamen uit het hele land.
In deze workshop hebben we geleerd dat smaak meer is dan de signalen van proeven en ruiken. Oog en oor doen ook mee. Gezelligheid en aandacht zijn belangrijke factoren, Evenals de presentatie: hoe wordt de maaltijd geserveerd? In kleine porties, kleine schaaltjes of glaasjes etc.
De gast staat centraal. Samen eten en de tafel dekken in de huiskamer maakt ook dat een eetmoment plezierig is. We hebben in het hospice ervaren dat de kleine porties die er aantrekkelijk uitzien de kans vergroten dat de gast het fijn vindt om dit te eten.
We werden enthousiast gemaakt en hebben ervaren dat “eten doe je met al je zintuigen“ centraal staat. De aandacht werd gericht op smaak en smaakoplossingen. Zo is het bij de palliatieve zorg van belang te achterhalen welke rol eten kan vervullen voor de individuele gast, want voeding heeft een direct effect op niet alleen de fysieke gezondheid, maar ook op de psychische en sociale gezondheid.
Bij gasten in het hospice die ziek zijn en niet meer beter worden is juist de aandacht gericht op deze effecten. Door belemmeringen en veranderingen in zintuigen verandert de ervaring van voeding. De ziekte en het gebruik van medicijnen kunnen hier invloed op hebben.
Zodoende kun je als vrijwilliger ondersteuning bieden door voeding aan te bieden waar de gast zich prettig bij voelt, waar hij/zij gelukkig van wordt. Je kunt voedingsgewoonten en voorkeuren centraal stellen. Daarbij zul je je eigen voedingsgewoontes los moeten laten. De gast staat centraal.
Zo kun je eten en drinken in deze laatste levensfase als een zo fijn mogelijke ervaring inzetten. Je kunt altijd aan de gast vragen waar je hem of haar een plezier mee kunt doen. Als iemand nog eens graag een mango zou willen proeven, kun je daarvoor zorgen.
Natuurlijk heb je altijd aan de gast gevraagd wat het lievelingsgerecht is of wat hij/zij juist helemaal niet lekker vindt. Zo kunnen geur, smaak en reuk een belemmering zijn. Dat kan van invloed zijn en een afkeer oproepen van bepaalde gerechten. Zo zullen we ook mee moeten nemen of er slikproblemen zijn, er een verdikkingsmiddel nodig is, verstopping, geen dorst, minder trek etc.
We hebben in deze workshop samen wat gerechten klaargemaakt en gegeten. Gerechten waar geur en smaak (zout, zuur, zoet, bitter en umami) centraal stonden. Maar ook de manier van opdienen: “het oog wil ook wat “
Met deze ervaringen kunnen we als kookgroep in het hospice nog beter afstemmen op wat de gast plezierig en lekker vindt. Het is voor ieder verschillend.
Daarbij blijft het contact met de individuele gast voorop staan, want dan is er de afstemming. Smaak en geur zijn iets heel persoonlijks. Het is een mooie verrijking van onze kennis en vaardigheden om te koken. Fijn dat we dit geleerd hebben. Op deze manier kunnen we met recht zeggen: eet smakelijk!
Franka Bakker. |
Een Bijzonder Mens, tussen culturen
Je komt binnen in het hospice. Je wil graag zelf lopen en al je spullen zelf dragen. De ambulance-verpleegkundigen kijken wat hulpeloos om zich heen. Ze kunnen niets voor je doen. Je bent ze enorm dankbaar, want ze hebben je naar het hospice gebracht. En je bedankt ze wel drie keer. Drink een kop koffie bied je ze aan. En natuurlijk kan dat. Ambulanceverpleegkundigen krijgen altijd een kop koffie als ze iemand naar het hospice komen brengen, maar het mooie is dat jij het ze aanbiedt.
Je bent jong, nog geen 40 en je komt niet uit Nederland. Je spreekt een prachtige mengeling van Nederlands en Engels en je begrijpt alles wat we zeggen. Ziek ben je, ziek van genadeloze uitgezaaide kanker. Je hebt veel pijn, maar daar bijt je je steeds doorheen. Je wil voor iedereen zorgen. Voor je zoontje van 9, voor je man die geen Nederlands spreekt. En nu je in het hospice bent, zelfs voor ons. Wij kijken wat hulpeloos om ons heen, want wij zijn er toch juist om voor jou te zorgen?
Als je niet meer je eigen leven kan regelen en niet meer kan zorgen voor je geliefden om je heen, omdat je te ziek bent, dan wil je gaan. Je bent daar heel duidelijk over. In jouw cultuur mag euthanasie niet. Je man twijfelt, maar je legt hem uit dat dit jouw diepste wens is. En hij luistert naar je en antwoord in de taal die wij niet verstaan. Je vertaalt zijn antwoord: hij heeft geen keus, jij hebt geen keus, jullie weten allebei dat je gaat sterven. En als je van iemand houdt, dan luister je naar diens wens. Het is aan jou.
Je bent heel dankbaar dat je in Nederland bent en dat euthanasie hier wel kan. Je gaat er met alle zorgvuldigheid mee om. Je spreekt je wens uit, maar hebt ook oog voor de grenzen van je huisarts, voor je man en zoontje, voor ons en voor alle stappen die gezet moeten worden. En je bedankt ons, niet drie keer, maar wel tien keer. Voor alles wat we voor je doen.
Als alles is uitgelegd en je weet dat de huisarts haar best doet om de euthanasie te regelen, zeg je dat je blij bent. Je loopt blij naar buiten en maakt een foto van de bloemen in de tuin. Je schuift aan in de woonkamer voor de lunch en nodigt ons allemaal uit om met je mee te lunchen. Je vraagt naar ons, naar ons werk in het hospice en naar wat wij gezond en lekker eten vinden. Je vertelt ons hoe het in jouw land is.
Je staat zo vol in het leven in hoe je contact maakt met ons allemaal. En toch weet je dat je over twee dagen gaat sterven. Dat je ziek werd en gaat sterven, daarin heb je geen keus gehad. Hoe je gaat sterven en hoe je met je keuze er zelf voor wil zorgen dat je man en je zoontje jouw lijden niet hoeven te zien, daarin ben je glashelder. We kijken met bewondering naar je en sluiten je meteen in ons hart. We weten nu al dat we allemaal verdrietig zullen zijn als je gaat. Maar als je van iemand houdt dan luister je naar diens wens. Het is aan jou.
07-09-2022
TH |
Witte dâ
Dit najaar hebben we 7 nieuwe vrijwilligers mogen begroeten. Ze hebben ter kennismaking inmiddels met verschillende diensten meegedraaid. Door zo’n dienst werden ze meestal nog enthousiaster om echt mee te gaan draaien. Na afloop was er een evaluatie. Bij die evaluatie besluiten vrijwilliger en VPTZ-Wijchen of ze verder gaan. De score was deze keer 100% zodat we in januari/februari een beginnerscursus kunnen opstarten met 9 deelnemers. Daar kunnen er nog wel wat bij. Iets voor u? Ook wij zijn enthousiast door dit ‘fris’ bloed in onze organisatie en hopen dat ze nog vele jaren ons team zullen versterken.
Jarenlang vormden medewerkers van Hospice en Thuiswaken Wijchen een mooi koor dat met veel succes optrad bij onze kerstviering en de jaarlijkse herdenkingsbijeenkomst voor de overledenen. Zoals alle koren in Nederland moest ook ons koor twee jaar lang ‘haar mond houden’. En daarna werd het voor vele koren spannend of- en hoe een doorstart mogelijk zou zijn. Bij ons koor is dat gelukt! In januari gaat het koor met nieuwe energie weer hard repeteren voor de herdenkingsbijeenkomst in maart.
De nestor van Hospice wijchen Ton van Dillen heeft besloten het bestuur van de Stichting Vastgoed VPTZ Wijchen te verlaten. Natuurlijk blijft zijn enthousiasme en visie zichtbaar, het zit in de genen van onze organisatie en in het naar hem genoemde plein. Van Ton nemen we nooit echt afscheid. En gelukkig heeft hij het ontstaan van Hospice Wijchen voor iedereen vastgelegd in het prachtige boek ”Een Wijchenaar laat je niet alleen sterven”. Het boek is te koop via de website: www.hospicewijchen.nl
De kerstviering! Ook twee jaar overgeslagen. Nou niet overgeslagen, maar alternatief ingevuld met een rondje kerstpaketten thuisbezorgen en een drive-bye kerstattentie.
Máár… op vrijdag 16 december was bijna iedereen er weer, in de zaal ’t Kompas van de Meander. De drie besturen, de vrijwilligers, coördinatoren en verdere medewerkers werden weer als vanouds getrakteerd op een gezellige avond.
Er was weer een moment om nieuwe gezichten te introduceren. Om afscheid te nemen van Ton van Dillen. “Zonder Ton geen Hospice” memoreerde bestuurslid Jolette Slagter.
Verder aandacht voor de vrijwillige coördinatoren Marian en Marianne die dit jaar als reddende engel hebben gefunctioneerd maar nu stoppen met deze extra taak. Ook bleek dat er bij het afscheid voor ieder een groot kerstpakket klaar lag. En de gever? Die wil absoluut onbekend blijven. Wat een gebaar!
Het bestuur van de Stichting VPTZ (Hospice en Thuiswaken) Wijchen twee nieuwe bestuursleden heeft benoemd. Na het vertrek van Rob Jeurissen en Martijn Derks zijn per 1 december 2022 toegetreden tot het bestuur Agnes Schaap en Leo Schraven. In de volgende editie stellen zij zich aan u voor.
Er in onze organisatie een groep vrijwilligers is die thuis inzetbaar is in de laatste 3 maanden van het leven (Thuiswaken). Zij zijn goed opgeleid en waken overdag en ook ’s nachts. Aanvullend op de thuiszorg is er voor mantelzorgers dan even de ruimte om op adem te komen. Samen zorgen maakt het draaglijker.
Harrie |
Attent
In de koude decembermaand neemt de behoefte aan warme contacten met onze dierbaren vaak toe.
Samen sinterklaas vieren of samen de kerstdagen doorbrengen, dat is zó waardevol. Ook in het Hospice en bij het Thuiswaken, waar geweldige vrijwilligers ook in deze decembermaand gewoon doorgaan met het creëren van een warme (kerst)sfeer, het bieden van persoonlijke zorg en het geven van aandacht. Samenzijn met dierbaren in het
Hospice is vanzelfsprekend en zó waardevol.
Dankzij de giften en donaties vanuit de Wijchense samenleving zorgen we er samen voor dat dit het hele jaar mogelijk is, een (t)huis in de laatste levensfase. Een fantastisch hospice gebouwd en in stand gehouden door al die vrijwillige bijdragen van heel veel Wijchenaren.
Afgelopen periode ontvingen we weer veel donaties. Zowel kleinere maandelijkse bijdragen, die dankzij het grote aantal iedere maand voor ruim 1400 euro zorgen. Maar ook grotere bijdragen zoals van de RABO ClubSupport. Dankzij de stemmen van heel veel Wijchenaren die lid zijn van de coöperatieve Rabo bank Rijk van Nijmegen mochten we een cheque ontvangen van maar liefst ruim 2600 euro!! Ook de Nijmeegse stichting Concordia voorzag ons van een hele mooie gift, maar liefs €4310,- En dan waren er ook nog prachtige giften van families waarvan een dierbare was overleden in het hospice.
Begin december werden we verrast met een gift van 190 euro van een Wijchense familie met als omschrijving “energietoelage”. Zomaar ontvangen en natuurlijk zeer welkom want ook in ons Hospice merken we dat de inflatie voor grotere uitgaven zorgt. Een collectebus die bij Drukkerij & Reprocentrum Wijchen op de balie heeft gestaan leverde het mooie bedrag op van 114,48 euro.
Van deze giften bij elkaar kunnen we mooie dingen doen voor het Hospice en Thuiswaken. Binnenkort worden er hordeuren geplaatst bij de buiten deuren van het hospice. In de koude winter niet nodig, maar zodra het voorjaar komt welkom om insecten buiten te houden. En we schaffen verpleeghulpmiddelen aan om de zorg nog comfortabeler te maken.
Vele bedragen maken grote bedragen en daar zijn we als Vrienden van Hospice en Thuiswaken Wijchen ontzettend blij mee. Wij bedanken alle gulle gevers van harte en hopen op jullie blijvende steun voor ons hospice.
Voor degenen die een dierbare hebben verloren kan wat extra samenzijn in deze maand een fijne steun zijn. Als Vrienden van Hospice & Thuiswaken Wijchen wensen jullie allemaal een heel mooi samenzijn in deze decembermaand.
Samenzijn is zó waardevol!
|
Gedicht
|
|
|
|
|
|
